Asertywność w świetle prawa

Małżonek może sprzeciwić się zamierzonej przez swego partnera czynności zarządu majątkiem wspólnym (art. 36(1) Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Sprzeciw nie jest jednak dopuszczalny w przypadku czynności dotyczących bieżących spraw życia codziennego. Artykuł 36(1) wyklucza sprzeciw również gdy czynność jest skierowana na zaspokojenie zwykłych potrzeb rodziny lub małżonek podejmuje ją w ramach swej działalności zarobkowej.
Spory dotyczące sprzeciwu podlegają rozpoznaniu przed sądem rodzinnym, w trybie nieprocesowym (art. 565 Kodeksu postępowania cywilnego i art. 39 k.r.o.). Art. 36(1) nie znajdzie zastosowania jeżeli sprzeciw dotyczy czynności, która ma nastąpić w celu wykonania już istniejącego zobowiązania współmałżonka, za które mąż i żona odpowiadają majątkiem wspólnym lub jego częścią (wyr. Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 26. IX. 2012 r., I ACa 470/12).

Efektywna komunikacja

Wobec osoby trzeciej sprzeciw jest skuteczny, o ile ta osoba miała możliwość zapoznania się z nim przed dokonaniem czynności prawnej. Stąd jest oczywiste, że sprzeciw powinien poprzedzać dokonanie czynności, a zatem być wyrażony ex ante. Jeśli sprzeciw nastąpił już po dokonaniu czynności prawnej, jest pozbawiony skutku. Ustawa nie wymaga specjalnej formy, jednak wola winna być wyrażona jasno, bez wątpliwości, tak by zaistniałą realna możność zapoznania się z oświadczeniem sprzeciwiającego się małżonka (zob. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 20. II. 2009 r., I ACa 32/09). Osoba trzecia nie ma obowiązku dociekać, jakie znaczenie nadać niejasnym wypowiedziom lub zachowaniu sprzeciwiającego się. Warto również pamiętać, że jeśli osoba trzecia miała wymaganą przez art. 36(1) możliwość zaznajomienia się z treścią sprzeciwu, a mimo to zdecydowała się na dokonanie czynności (zwykle zawarcie jakiejś umowy), ponosi konsekwencje skutecznego sprzeciwu.